یکی از روغنهایی که در خودرو و صنعت مصرف میشود، روغن دنده یا واسکازین است. واسکازین کلمه روسی روغن دنده ( gear oil) است. این روغنها در گیربکس و دیفرانسیل خودرو مورد استفاده قرار گرفته و با روغن موتور فرق دارند. روغن دنده دارای مواد افزودنی مخصوصی است که از چرخدندهها و متعلقات آنها در برابر فشار وارده محافظت میکند.
روغن دنده مخصوص دیفرانسیل چون در شرایط سختتری کار میکند، اغلب از روغن دنده گیربکس قویتر ميباشد. این روغنها نیز مانند روغن موتور بر اساس سطح کیفیت (API) و ویسکوزیته (گرانروی SAE) طبقهبندی میشوند. این روانساز دارای گرانروی ناچیز (حتی در دماهای پایین) بوده و با فلزات موجود در جعبه دنده (فولاد و آلیاژهای مس) سازگاری کافی دارد.واسکازین نیز مانند ساير روغنها نیاز به تعویض دارد که تعویض بهموقع آن باعث روان کارکردن گیربکس، افزايش عمر مفيد قطعات، كاهش درجه حرارت گيربكس، كاهش سر و صدا و در نهايت بهبود عملكرد آن میشود؛ کیلومتر تعویض آن هم بستگی به نوع روغن و گیربکس خودرو و شرایط مختلف آب و هوايي و کارکرد آن دارد. معمولا همزمان با تعویض دیسک و صفحه كلاچ، واسکازین نيز تعويض مي شود. با فرض متوسط عمر سيستم كلاچ خودرو با در نظر گرفتن تركيبي از رانندگي در داخل شهر و جاده حدود 100 هزار كيلومتر كاركرد باشد، پس در هر بار تعويض ديسك و صفحه كلاچ كه با باز شدن كامل گيربكس همراه است، اين سيال نيز تعويض ميشود.
اين موضوع در مورد خودروهاي داراي گيربكس اتوماتيك كاملا متفاوت است. عملکرد این نوع گیربکسها هیدرومکانیکی بوده و با استفاده از فشار روغن و تنظیم مقدار فشار آن، نیروی لازم را از موتور به چرخها منتقل میکند. تعویض دندهها از طریق تغییر مسیر و کنترل فشار جریان روغن در گیربکس توسط شیرهای الکترونیکی (شیر برقی) انجام میشود. تمامی این اعمال و کنترل قسمتهای مختلف توسط نرمافزاری که بر روی واحد الکترونیکی گیربکس (EGS) نصب است انجام میگیرد.
روغن گیربکس در اثر ورود ذرات گرد و غبار از منافذي كه روغن از آنها به بيرون نشت ميکند و همچنين کارکردن طولانیمدت روغن در دمای بالا به سرعت دچار استهلاک شده و سبب از بین رفتن خاصیت اولیه آن میشود.